Nesta casa –número 6 da Rúa Real– da Coruña fundou Ánxel Casal en 1927 a Editorial Nós. Tal como sinala a placa, “publicando nela as obras principais da cultura galega do seu tempo. De aí que Castelao dixese que “Casal fixo máis por Galiza que todos nós”.
Neste edificio (en obras, neste agosto da era COVID) publicáronse fitos tan transcendentais para a cultura galega como A Nosa Terra e a Revista Nós –da que estamos de centenario.
Ánxel Casal Gosenxe naceu na Coruña en 1895 e foi asasinado en Cacheiras (Teo) o 19 de agosto de 1936, tras o Golpe de Estado franquista. Pertenceu ás Irmandades da Fala, ao Partido Galeguista e foi alcalde de Compostela.
Pero no importante labor de Casal tamén contribuíu María Miramontes coa que casou en 1920. María formou parte da Xunta Directiva das Irmandades e tamén do Partido Galeguista. O matrimonio, como dixemos, puxo en marcha unha serie de iniciativas vitais para a nosa cultura. Ademais de fundar as editoriais Lar e Nós, dirixiron as Escolas de Insiño Galego, ensino bilingüe inspirado nos principios da Institución Libre de Enseñanza. Os dous tamén traballaron en favor do Estatuto de Autonomía para Galiza. Tras o asasinato de Ánxel Casal polos franquistas, María Miramontes embarca na Coruña cara a Bos Aires, en novembro de 1936.
Moitas homenaxes merecen Ánxel Casal e María Miramontes na Coruña e en toda Galiza. Na Coruña, hai un centro educativo que leva o nome do primeiro: CIFP Ánxel Casal–Monte Alto.
Na actualidade, os restos de Ánxel Casal descansan no cemiterio de Santo Amaro, na Coruña.
